Küresel sermayenin finans piyasaları üzerinde etkin dolduğu, dünyanın en büyük fonlarının girdiği ülkelerde yarattığı çok büyük hacimler endeksleri uçururken aynı fonların borsa dışına çıkışı çok üzücü tablolar oluşturabilir. Yabancı yatırımcıların Borsa İstanbul üzerinde ki etkisi de gelişmekte olan diğer borsalardan farklı değildir. Borsa İstanbul’un tarihi zirveler kırdığı dönemlere bakıldığında yabancı yatırımcının etkisi görülmektedir.
Yabancı yatırımcının Borsa İstanbul üzerindeki etkisini Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Merkez Kayıt Kuruluşu (MKK) ve Borsa İstanbul (BİST) verileri üzerinden de izleyebilirsiniz. 2017 yılı yabancı yatırımcının BİST’te ki payı 2007 senesindeki 72,5 bandından sonra en yüksek seviyeye ulaştığı bir dönem olarak görülüyor. 2007 – 2018 Ocak tarihleri arasında yabancı yatırımcıların portföy değerleri oranı hem nominal hem de piyasa değeri açısından 61- 66 bandında dalgalandığı görülüyor. Yabancı payı artmaya devam ederken, bu çerçevede de BİST endeksi ve fiyatlar genel seviyesinde tarihi rekor olarak 120 bin endeksi aştığı izleniyor.
Yabancı yatırımcıların piyasalardaki varlıkları sıcak para olarak da adlandırılıyor ve tüm ülke piyasaları açısından sıcak para girişi çok önemli sonuçlar doğururken diğer taraftan tersi durumda borsalarda bir çöküş söz konusu oluyor. Mesela 2018 yılının ocak ayında rekor kıran BİST jeopolitik risklerin artması, erken seçim belirsizliği, TL’nin değer yitirmesi, enflasyonun artış eğilimine girmesi gibi sebeplerle sıcak para yani yabancı yatırımcının Borsa İstanbul’dan çıkışını tetikliyor. Bu çerçevede 2018’in ikinci yarısı ciddi düşüşlere sahne oluyor.
Yabancı yatırımcının Borsa İstanbul üzerindeki etkisini tecrübeli olan birçok yatırımcı izleme ve deneyimleme imkanı bulmuştur. Bu deneyimlerden çıkarılacak özet başlığın ise yatırımcının yabancı sermayenin bir ülkede neden yatırım yaptığı üzerinde durması olacaktır. Standart and Poor’s, Fitch, Moody’s gibi derecelendirme kuruluşlarının da ülkenin yatırım yapılabilir notunu pozitif etkileyecek gelişmeleri izlemesi yatırımcıya avantaj sağlayacaktır.
Yabancı yatırımcıyı borsaya çekecek olan ekonomik verilerdeki iyileşme, siyasi istikrar, jeopolitik risklerin azalması gibi gelişmeler yatırımcının borsada erken konumlanmasını sağlayacaktır. Diğer taraftan aksi gelişmeler yabancı yatırımcının Borsa İstanbul’dan çıkışını destekleyecektir. Bu çerçevede negatif gelişmelerin takibi yerli yatırımcının daha tedbirli ve başarılı işlem yapmasına katkı sağlayacaktır.
Tabi yukarıda saydığımız hususlar geleneksel yükseliş yönlü borsalar için geçerlidir fakat düşüş yönlü yatırmaların yapıldığı VİOP gibi borsalarda ise tabancı yatırımcının hareketlerinin öngörülmesi hem yükseliş hem de düşüş yönlü fiyat hareketlerime yatırım imkanı sağlayacaktır.
Yabancı yatırımcın orsa İstanbul üzerindeki etkileri, yabancı yatırımcıların Borsa İstanbul’daki yatırım alışkanlıkları, en fazla tercih etkileri hisseler ve daha fazla konularda GCM Menkul Kıymet’lerin web adresi www.gcmyatirim.com.tr adresini ziyaret edebilirsiniz.