Faiz yükseltmenin ekonomiye etkilerini pozitif etkileri ve negatif yansımaları çerçevesinde değerlendirmek gerekir. Ülke ekonomisinde tasarrufa yönlendirmek, ülke para biriminin değerini artırmak amacıyla yapılan faiz artırma, yatırmaları ve harcamaları sınırlandıracağından ekonomide daralmaya neden olur.
Faiz yükseltmenin ekonomiye etkilerinden önce merkez bankalarınca hangi amaçlar çerçevesinde yapıldığına dikkat etmek gerekir. Özellikle kur yükselişinden kaynaklanan maliyet artışının önüne geçmek amacıyla yapılıyorsa enflasyonu düşürme etkisi açısından amacına ulaşabilir. Faiz artırıldığı zaman ekonomilerde şu gelişmelerin olması beklenir.
Tasarrufların artması,
Enflasyonun düşmesi,
İstihdamın azalması,
Maliyetlerin yükselmesi nedeniyle yatırımların daralması.
Faiz yükseltmenin ekonomiye etkileri saydığımız maddelerin alt metinleri olarak inceleyelim
Tasarrufların artması
Faizlerin yükselmesi tüketicilerin harcama ve daha riskli yatırım araçlarına yönelmesini sınırlandırır. Yatırımcı daha riskli yatırım araçlarına yönelmek yerine daha az riskli olan sabit getirili fonlar, mevduat, tahvil ve bonolar, repo gibi yatırım enstrümanlarına yönlendirir.
Enflasyonun düşmesi
Faiz yükseltmenin ekonomiye diğer bir etkisi enflasyon üzerinde olur. Faizlerin yükselmesi yine tüketimden çok tasarrufa yönelinmesine neden olur ki bunun da ekonomiye etkisi tüketici harcamalarının azalması sonucu ekonominin küçülmesi, enflasyonun düşmesi yönündedir. Talep enflasyonu talebin azalması sonucu yavaş yavaş düşme eğilimine girer.
İşsizliği tetikleyebilir
Faiz yükseltmenin ekonomiye istenmeyen en önemli etkilerinden biri de işsizliktir. Çünkü kredi faizlerinin artması sonucu maliyet artışı yaşanması yeni yatırımlara yönelinmesinin önüne geçer. Yeni yatırım yeni işyeri, açmak yerine yüksek faizli ve risksiz yatırım enstrümanlarına yönelme artar. Dolayısı ile de istihdam yaratılmaması nedeniyle işsizlik artar. İşsizliğin azaltılması istendiğinde hükümetler parasal genişlemeye giderler ki yatırımlar artsın ve istihdam alanları oluşsun.
Ekonomik büyüme
Faiz yükseltmenin ekonomiye etkileri içinde en olumsuz olanı ekonomik büyümeye ket vurmasıdır. Ekonominin diğer alanlarını kontrol etmek, ülke para biriminin değerini yükseltmek, enflasyonu kontrol altına almak, ülke tasarrufunu artırmak amacıyla yapılmasına rağmen ekonomik büyüme açısından olumsuz sonuç geliştirmektedir.
Faiz yükseltmenin ekonomik büyümeye olumsuz katkısı ise faiz artırımı ile parasal sıkılaşmaya gidilmesinden kaynaklanmaktadır.
Faiz maliyetlerin önemli parçasıdır
Faiz yükseltmenin ekonomiye etkileri ekonomistlerce hep olumsuz algılanmıştır. Faiz artırımının kredi faizlerini artırması, maliyetleri yükseltmesi, yatırmaları sınırlandırması, işsizliği tetiklemesi, enflasyonun artması gibi birçok olumsuz çıktıları söz konusudur. Mesela faiz artırımına bağlı olarak artan kredi faizleri emlak sektöründen otomotive, ihtiyaç kredilerden konut ve ticari kredilere kadar ciddi maliyet artışına neden olur. Kredili gayrimenkul satışları düşer, otomotiv, beyaz eşya sektörü dahil tüm sektörlerde daralmalar yaşanır.
GCM avantajlarıyla yatırım imkanı
Merkez bankalarının gerek faiz yükseltme/artırma gerekse diğer para politikaları ile piyasaya müdahalesinin ekonomiye ve piyasalara etkileri üzerine güncel analiz ve raporların takip edilmesi yatırımların başarısını artırır.
Anlık finansal haberlerin ve piyasa analizlerin takibi, temel ve ileri yatırım stratejileri üzerine uzmanlar tarafından verilen ücretsiz eğitimler, deneme hesapta pratik imkanı gibi zengin hizmet çeşitliliğinden faydalanmak ve çok daha fazlası için sektörün ödüllü ve lider kurumu GCM Menkul Kıymetlerin www.gcmyatirim.com.tr web adresini ziyaret edebilirsiniz.
